«Ներկայացման ընթացքում երեխան հենց ինքն է ստեղծագործում»
02.06.2020 | 01:16
Սոս Սարգսյանի անվան «համազգային» պետական թատրոնը ներկայանում է մանկական նոր նախագծով։ Փոքրիկ հանդիսատեսը հնարավորություն կունենա դիտելու, նաև մասնակցելու Յուրիս Զվիրգզդինշի «Փոքրիկ մեղվի մեծ ճանապարհորդությունը» հեքիաթի բեմականացմանը։ Նախագծի հեղինակը, բեմադրիչը և դերասանուհին «Համազգային» թատրոնի դերասանուհի ԱՐՄԻՆԵ ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆՆ է։ Նրան օգնելու է նաև թատրոնի երիտասարդ դերասանուհի Միլենա Ղազարյանը։
«Համաշխարհային պրակտիկայում գոյություն ունի այսպիսի հասկացություն՝ մանկական թատրոն կամ թատրոն՝ ձեռքի երկարությամբ։ Սա ինտերակտիվ մանկական թատրոն է, բայց մենք ինտերակտիվությունը նվազեցնելու ենք, որ երեխաների առողջությունը չվտանգենք։ Մանկական ներկայացումները հիմնականում շատ վառ են, գունեղ, բայց հաճախ ծնողներն ասում են՝ երեխան դժվար նստեց, երեխան դժվար էր նայում։ Սա տարիքային խնդիր է։ Այս դեպքում տարիքային բարդությունները փորձում ենք հնարավորինս նվազեցնել, քանի որ մեկ ժամ 15 րոպե տևողությամբ ներկայացման ընթացքում երեխան հենց ինքն է ստեղծագործում»,- «Իրատեսի» հետ զրույցում ասաց Արմինե Անդրեասյանը, նշելով՝ հեքիաթը մեղվիկի մասին է, որ կենարար նեկտար է հավաքում կախարդական ծաղիկներից՝ փոքրիկ աղջնակի կյանքը փրկելու համար։ Երեխաներն իրենք են պատրաստում մեղվիկին, կենարար նեկտարով ծաղիկները։ Մեծահասակների ներկայությունը հնարավորինս բացառվելու է, եթե կլինեն երեխաներ, որ կունենան ծնողից կախվածության խնդիր, բացառություն կանեն։ Բեմադրիչն ընդգծում է՝ շատ կարևոր է, որ երեխան հասկանա՝ ինքը կարող է ինքնուրույն մասնակցել մի մեծ հրաշքի, ինչ-որ մեկի կյանքի փրկությունը կարող է հենց իր ձեռքերում լինել։
Թեման և հնարավոր օգտագործվելիք նյութերն ընտրելիս խորհրդակցել են մանկական հոգեբանի հետ։ «Այս հեքիաթի պարագայում օգնեց մանկական հոգեբան, մանկավարժ Գայանե Ասլանյանը, որ հասկանանք, թե, օրինակ, երեխաների հետ ինչ երանգներով, ինչ գույներով աշխատենք, որ գունային հոգնածություն չառաջանա, այսինքն՝ գնանք մի քիչ գունային թերապիայի հետևից, երաժշտական թերապիայի, մոտորիկան ուսումնասիրելու։ Նաև ենթագիտակցական աշխատանք է տարվում երեխայի հետ։ Երեխան ունի կլաուստրոֆոբիա (բայց ծնողն էլ դեռ չգիտի դրա մասին), կարող է ազատվել դրանից՝ առարկայի փոխակերպման միջոցով։ Երեխան հասկանում է, որ սա արկղ չէ, որի մեջ ինքը մտնում է, այլ սեղանիկ է, որի վրա աշխատում ենք, հետո այն դառնում է նավակ, ու մենք հիմա նավակի մեջ ենք, ոչ թե արկղի»։
Նախագծի մեկնարկը հավանաբար կտրվի հունիսի կեսերին, երբ ավելի կայուն կլինի եղանակը և փոքր ինչ կմեղմանան համավարակի բռնկումները։ Ներկայացմանը ներկա են լինելու 10-15 երեխա՝ մեկ-երկու ծնողի ներկայությամբ։ Այսինքն, նույնիսկ պարետի սահմանած 20-ը չեն անցնելու։ Ձևաչափը սակայն համավարակի պարտադրած կանոններից չի ծնվել։ Համազգային թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Նարինե Գրիգորյանի հետ վաղուց են մտածել սրա մասին, պարզապես այս օրերին պահանջարկն ավելի է սրվել։ «Ցանկացած երեխա պետք է մասնակցի ներկայացմանը, որևէ մեկը չպետք է պարզապես դիտորդի դերում լինի։ Իսկ որպեսզի մենք կարողանանք բոլորին ապահովել մեր ուշադրությամբ և խաղի մեջ ներգրավել, պետք է մասնակիցների թիվը քիչ լինի»,- հավելեց Արմինե Անդրեասյանը։ Նրա կարծիքով՝ այս և նման ներկայացումները պետք է տարածում գտնեն մեզանում։ Մասնակցելով նման նախագծերի՝ երեխան կրթվում է, ձեռք բերում հարուստ երևակայություն, չի վախենում իր զգացմունքները արտահայտելուց, ի վերջո, դառնում է լավ հանդիսատես՝ նաև ապագայի համար։
Այս ներկայացումը առանձնահատուկ է նաև նրանով, որ կարելի է անցկացնել բաց տարածքում՝ այգիներում, մանկապարտեզի խաղահրապարակում և նմանատիպ այլ վայրերում։ Բացի այդ, երեխաները կարող են ներկայացման ժամանակ կրել դիմակ, ձեռնոց, քանի որ կա հատված, երբ նրանք բժիշկ են դառնում, լսում միմյանց սրտի աշխատանքն ու շնչառությունը։ Մեր զրուցակիցը նկատում է, որ այս ամենը խաղի մեջ է, և երեխան իրեն պարտադրված չի զգում։ Բեմադրությունը նաև հնարավորություն է տալիս փոքրիկներին ճանաչելու գիտությունը, բնությունը, ճամփորդելու մեղվիկի հետ աշխարհամասերով, հասկանալու՝ ինչի՞ հետևանք է փոթորիկը , հրաբու՞խն ինչ է և այլն։
«Փոքրիկ մեղվի մեծ ճանապարհորդությունը» հեքիաթ-բեմադրությունը նախատեսված է 4-10 տարեկան երեխաների համար։ Բեմադրիչը պարզաբանեց՝ 4-7 տարեկան երեխան ամեն ինչ զարմանքի միջոցով է բացահայտում, իսկ 7-10 տարեկանը փորձում է հասկանալ՝ ինչու՞ դա այսպես եղավ։ Այսպիսով, մեկտեղվելու են տարիքային այս երկու փոքրիկ խմբերը։ Անդրադառնալով «Ինչու՞ ընտրվեց այս հեքիաթը» հարցին՝ ասաց, որ մերօրյա շատ հեքիաթներում հերոսներն ունեն գերբնական ուժ, իսկ այստեղ խոսվում է այն մասին, որ հրաշք գործելու համար կարևոր է սիրելու, օգնելու մեծ ցանկությունը, հոգատարությունը։ Այնտեղ, ուր մարդն արդեն գիտակցում է իր անզորությունը, սկսվում է բնության և աստվածային զորության ուժը։ Երեխաները ստեղծագործելու են այդ տեսանկյունից։
Հետաքրքրվեցինք՝ ի՞նչ է արվելու նախագծի հանրայնացման համար։ Արմինե Անդրեասյանը վստահ է, որ հարցը կլուծվի ինքնըստինքյան. եթե առաջին մի քանի ներկայացումները դրական արձագանք ունենան, մեկը մյուսին կասեն այդ մասին։ Զրույցի վերջում ասաց, որ շատ են ուզում, որ այս ներկայացումը, առհասարակ, այս տեսակի ներկայացումները գնան մանկատներ։ Կարծում է՝ ստեղծագործական կոլեկտիվները, արվեստագետները պետք է հասկանան, որ թիրախային գոտում գտնվող երեխաներին անտեսել չի կարելի։
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
- Պատմության վկաները
- Վերացող ծաղիկներ
- Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
- «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
- «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
- «Դրսից մեզ վրա կարող են ազդել միայն ներսի գործիքներով»
- «Երեսուն տարի ձգվեց մեր անկախության պատմությունը, մենք շահեցի՞նք»
- Մշակույթը հեռվից հեռու պահպանելու հույսով
- Անիմացիան, աշխարհն ու մենք
- «Մեր տարածքները փոքրացան, որովհետև այդպես էլ չհասկացանք, որ պետք է խմենք մեր բաժակով»
- Արվեստի ուժը
- Նոր մատենաշարը ներկայացնում է արևմտահայ և սփյուռքյան գրողների
- Բեմը կենդանություն է ստանում առայժմ միայն մանուկների համար
- «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
- Համաշխարհային դասականների ստեղծագործությունները՝ դուդուկով
- «Բնակչությունը պատրաստ չէ, բայց տարվում են աշխատանքներ»
- Ամանորի գիշերը դիմավորելու են եկեղեցում
- «Ջազի մեջ զգացվում է ապրածդ ժամանակաշրջանը»
- «Եթե չլիներ Փելեշյանը, կարծում եմ, դեռևս գտած չէի լինի կինոյում իմ ուղին»
- «Հուշարձաններն այդ տարածքների պատկանելության անձնագրերն են»
Մեկնաբանություններ